Spadkodawca na podstawie umowy darowizny, tuż przed śmiercią rozdysponował całym swoim majątkiem? Pozbawiło Cię to prawa do spadkobrania? Upomnij się o zachowek.
Często powracającym w pracy rady prawnego pytaniem jest prawo spadkobierców do zachowku, w przypadku, gdy przed śmiercią spadkodawca rozdysponował całym sowim majątkiem na podstawie umowy darowizny. Rodzice coraz częściej przekazują cały lub prawie cały majątek (dom, gospodarstwo rolne) na rzecz jednego ze swoich dzieci. Przekazanie następuje w drodze umowy darowizny z ustanowieniem na rzecz rodziców służebności mieszkania. Skutkiem dokonania wskazanego rozdysponowania majątkiem jest pozbawienie pozostałych spadkobierców prawa do spadkobrania.
Wskazać należy, że w wyżej opisanym stanie faktycznym, spadkobiercom, którzy nie otrzymali w spadku żadnego majątku, przysługuje roszczenie do obdarowanego o zapłatę zachowku. Zachowek jest to minimalna gwarantowana część majątku zmarłego, która należy się jego spadkobiercom ustawowym (wskazanym w przepisach), niezależnie od woli zmarłego. Stanowi on, co do zasady, 50% wartości udziału spadkowego, który przypadałby spadkobiercy, gdyby darowizny nie uczyniono.
Podkreślania wymaga fakt, iż przy obliczaniu zachowku, do spadku nie dolicza się wartości nieruchomości, która przekazana została w formie tzw. umowy dożywocia. Tego rodzaju umowa jest jednak rzadko stosowana, bowiem bezpośrednio wiąże się z wysokimi kosztami podatkowymi. W związku z niższymi kosztami, w praktyce częściej sporządza się umowę darowizny ze służebnością mieszkania. Co najważniejsze, ta druga umowa nie ma skutku
w postaci wyłączenia danego składnika majątku ze spadku przy obliczaniu należnego zachowku. Dlatego, przy szacowaniu jego wartości, istotne jest dokonanie analizy prawnej
w zakresie rodzaju zawartej umowy pomiędzy spadkodawcą a obdarowanym. W tym celu bada się m.in. wpisy w księgach wieczystych i akta ksiąg wieczystych.
Należy pamiętać, iż roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od daty śmierci spadkodawcy lub od daty dowiedzenia się spadkodawcy o powołaniu do spadku.
OPTIMA Kancelaria Prawna świadczy pomoc prawną w zakresie dochodzenia roszczeń
z zachowku oraz zajmuje się doradztwem w sprawach spadkowych